چگونه اشتباهی غیر قابل باور منجر به کشته شدن ۷۲ نفر از سرنشینان یک پرواز شد؟

مقاله اختصاصی-مهران اشرفی

توجه: این داستان واقعی و بر اساس گزارش نهایی رسمی منتشر شده توسط ستاد ملی حمل و نقل ایالات متحده (NTSB) نوشته شده است.

صبح روز یازدهم سپتامبر ۱۹۷۴ است. یک فروند هواپیمای DC-9 متعلق به شرکت هواپیمایی ایسترن ایرلاینز در حال آماده شدن برای پرواز از فرودگاه چارلستون واقع در کارولینای جنوبی به مقصد شیکاگو است. این پرواز حاوی ۷۸ مسافر و ۴ خدمه می باشد و قرار است هواپیما پس از ترک فرودگاه چارلستون، توقفی کوتاه در فرودگاه داگلاس مانیسیپال در شارلوت واقع در کارولینای شمالی داشته باشد.

مسافرین پس از تحویل بار و وسایل خود سوار هواپیما می‌شوند. در این پرواز جیمز ویلیام کولبرت، پزشک معروف آمریکایی و اولین عضو هیئت علمی دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی به همراه دو فرزندش مسافران این پرواز هستند. راس ساعت ۷ صبح، هواپیما فرودگاه را به مقصد شارلوت ترک می‌کند. پس از گذشت ۲۲ دقیقه از پرواز، واحد کنترل ترافیک هوایی مجوز کاهش ارتفاع هواپیما به هشت هزار پایی را صادر میکند.

هواپیما برای فرود در فرودگاه داگلاس آماده می‌شود. هوا بسیار مه آلود است. هواپیما به نزدیکی باند شماره سی و شش فرودگاه رسیده و در حال کاهش ارتفاع جهت فرود است که ناگهان  به جسمی سخت برخورد می کند. هواپیما به شدت دچار لرزش میشود، پس از گذشت لحظاتی، در ساعت هفت و سی و سه دقیقه در نهایت هواپیما در فاصله پنج کیلومتری باند شماره سی و شش فرودگاه داگلاس سقوط کرده و دچار آتش سوزی می شور.

تیم های جستجو و نجات به سرعت خود را به محل سانحه می‌رسانند. هواپیما در منطقه ای جنگلی پس از برخورد با درختان دچار سانحه شده است. تیم های جستجو و نجات، افراد مجروح که تعداد آنها سیزده نفر است را بیرون کشیده و به سرعت به بیمارستان منتقل می کنند. در نهایت سه نفر از مجروحان نیز به دلیل شدت صدمات وارده و سوختگی شدید فوت می‌کنند. در این سانحه هفتاد و دو نفر از سرنشینان از جمله جیمز ویلیام کولبرت و دو فرزندش کشته می‌شوند و تنها ده نفر از مسافران زنده می‌مانند.

تیم بررسی سوانح ان تی اس بی سریعا خود را به محل سانحه می رساند. پس از چندین ساعت جستجو، جعبه‌های سیاه هواپیما یافت شده و جهت بررسی به مقر فرستاده می شوند. چرا یک هواپیمای مدرن دی سی نه تنها چند مایل مانده تا باند فرودگاه دچار کاهش شدید ارتفاع شده و به عوارض پیش از باند برخورد کرده است؟ شاهدان عینی می‌گویند که با توجه به صدای بسیار بلند موتورهای هواپیما متوجه شده بودند که ارتفاع این هواپیما نسبت به دیگر هواپیماهایی که جهت انجام فرود به فرودگاه داگلاس نزدیک می شوند بسیار پایین تر بوده است و همچنین دیده اند که هواپیما با درختان برخورد کرده و سپس دچار آتش‌سوزی شده است.

بازرسان به دنبال پیدا کردن سرنخ علت وقوع این سانحه در جعبه‌های سیاه هواپیما می گردند. پس از بررسی صداهای ضبط شده در کابین خلبان توسط جعبه سیاه، بازرسان به واقعیتی عجیب و دردناک پی می‌برند. خلبانان اصلا حواسشان به کاری که در حال انجام آن بودند نبوده، آن هم در یکی از مهمترین قسمتهای پرواز یعنی عمل تقرب و نزدیک شدن به فرودگاه جهت انجام فرود، قسمتی که نیاز به تمرکز کامل خلبانان دارد. به عبارتی دیگر خلبانان، گرم صحبت های بی مورد و نامربوط در مورد موضوعات سیاسی و حتی در مورد خودرو بودند.

این امر باعث شده بود حواس خلبانان نسبت به انجام کار مهمی که در حال انجام آن بودند پرت گردد. خلبانان متوجه کاهش شدید ارتفاع هواپیمای خود، زیر حداقل های مجاز نشده بودند. عامل بسیار شوکه کننده دیگری که بازرسان پس از بررسی صداهای ضبط شده در داخل کابین خلبان متوجه آن میشوند این میباشد که خلبانان سعی در پیدا کردن فرودگاه شارلوت به صورت بصری داشته اند، آن هم در آن مه غلیظ. اشتباه مهلک دیگر خلبانان، اصرار آنها در پیدا کردن برجی بلند به نام کارو ویندز بوده که باعث پرت شدن حواس خلبانان گردیده است.

کنترل هواپیما را کمک خلبان در دست داشته و هیچ کدام از ارتفاعات ایمن مورد نیازی که در زمان  کاهش ارتفاع، هواپیما باید از آنها عبور میکرده و همچنین توسط کاپیتان پرواز باید با صدای بلند گفته میشده (کال اوت)  گفته نشده است. خلبانان آگاهی خود را نسبت به ارتفاعی که در هر لحظه بر روی آن قرار داشتند از دست داده بودند. هواپیما نسبت به ارتفاع ایمن مورد نیاز پایین تر رفته بوده است.

با ادامه بررسی‌ها، بازرسان متوجه شدند که مسافرانی که لباس‌های آنها از فیبر و الیاف طبیعی دوخته شده است نسبت به مسافرانی که لباس هایشان از الیاف مصنوعی ساخته شده دچار سوختگی بسیار کمتری شده اند.

در گزارش نهایی ان تی اس بی، علت نهایی سانحه اینگونه عنوان شد: فقدان آگاهی کادر پروازی از ارتفاع پروازی هواپیما در بخش بحرانی  و همچنین وجود بینظمی در کابین خلبانان که باعث شده است کادر پروازی دستورالعمل های لازم را انجام ندهند.

منبع: گزارش نهایی