یافته‌های جدید فضاپیمای ناسا از سطح مشتری

فضاپیمای جونو (Juno) ناسا که از ژوئیه۲۰۱۶ در حال جمع‌آوری اطلاعات مربوط به فضای داخلی سیاره‌ مشتری است، از یافته‌هایی تازه درباره‌ نقاط داغ جو این سیاره پرده برداشت. داده‌های تازه‌ این فضاپیما حاکی از آن است که نقاط داغ مشتری حتی بسیار گسترده‌تر و عمیق‌تر از تصورات پیشین هستند. یافته‌های مذکور همچنین اطلاعات جدیدی را درباره‌ چرخندهای (Cyclone) قطبی مشتری ارائه می‌هند.

فضاپیمای گالیلئو (galileo) ناسا پیش‌تر یافته‌هایی از جمله متراکم‌تر و گرم‌تر از حد انتظار بودن جو مشتری و امکان وجود اقیانوسی زیر سطح یخ‌زده قمر اروپا (Europa) و آتشفشانی بودن قمر آیو (Io) مشتری را در اختیار پژوهشگران قرار داده بود. اطلاعات گالیلئو در دسامبر۱۹۹۵ حاکی از خشک و متلاطم بودن جو اطراف این کاوشگر بودند که دانشمندان این شرایط را بیابان جوی محلی نامگذاری کردند. اما نتایج حاصل از ابزار مایکروویو جونو نشان داد که سراسر کمربند شمالی مشتری که دقیقاً از بالاتر از خط استوایش شروع می‌شود، به‌طورکلی یک منطقه خشک است؛ بدین معنا که بیابان‌های جوی نه به‌صورت مجزا و جزیره‌ای که به‌صورت به‌هم‌پیوسته و وسیع هستند.

اسکات بولتون (Scott Bolton) ،پژوهشگر اصلی جونو، دراین‌باره می‌گوید: «سیاره‌های غول‌پیکر جوی عمیق دارند و وجود بستر جامد یا مایع برایشان بی‌معنی است. برای درک بهتر آنچه در اعماق آن‌ها اتفاق می‌افتد، باید به زیرلایه‌های ابرهای جوشان نگاه کرد و جونو که به‌تازگی بیست و نهمین گذر خود را از نزدیکی مشتری به اتمام رسانده، همین کار را انجام می‌دهد.»

داده‌های دقیق جونو حاکی از وجود شکستگی در سطح ابرهای سیاره در این نقاط داغ هستند. همچنین این نقاط داغ، در کنار ابرها و طوفان‌های فعال مشتری، در حال شدت بخشیدن به تخلیه‌های الکتریکی در ارتفاع بالا هستند که اخیراً توسط جونو کشف شده و تحت عنوان رعد و برق کم‌عمق (shallow lighting) شناخته می‌شوند. این تخلیه‌های الکتریکی، که در قسمت بالایی و سرد جو مشتری با مخلوط شدن آمونیاک با آب همراه‌اند، از سؤالات جدیدی می‌باشد که جونو به‌وجود آورده است.

به‌گفته تریستان گیلوت (Tristan Guillot)، همکار تیم جونو از دانشگاه ساحل آزور (Côte d'Azur university) فرانسه، در این مناطق بارش نوع خاصی از تگرگ به‌نام ماش‌بال (Mushball) اتفاق می‌افتد. گلوله‌های این نوع تگرگ بعد از سنگین شدن و سقوط در جو، مناطق بزرگ خالی از آب و آمونیاک ایجاد می‌کنند.

البته با وجود اینکه کار بر روی مدل‌های جوی مشتری ادامه دارد، در حال حاضر هیچ مدلی برای توضیح همه شرایط این سیاره وجود ندارد. تیم جونو همچنین نظریه منسجمی درباره شیوه تشکیل گرداب‌های قطبی غول‌پیکر و اینکه چرا برخی از این گرداب‌ها پایدار می‌مانند و برخی دیگر خیر، ارائه نداده است. اینکه طوفان‌های جدید چگونه ظاهر می‌شوند و تکامل می‌یابند و اینکه پایدار می‌مانند یا ناپدید می‌شوند، کلیدی برای درک چرخندهای گردشی می‌باشد که ممکن است به‌طورکلی درک ما از فعالیت جو سیاره‌های غول‌پیکر را دستخوش تغییر کند.