بیماری Decompression چیست و چه خطراتی برای خدمه و مسافران میتواند ایجاد کند؟

بیماری Decompression به شرایطی اطلاق میشود که یک کاهش فشار محیطی سریع در اطراف بدن اتفاق بیفتد. در حقیقت, این بیماری زمانی به وجود می آید که گاز نیتروژن و دیگر گازهای بی اثر، به طور حل نشده در بافت ها و مفاصل بدن وجود داشته باشند. 

در این شرایط، پس از کاهش سریع فشار محیطی، به عنوان مثال در زمان نقص فنی در سیستمی مانند Cabin pressurization، در هواپیمایی که در ارتفاعات بالا پرواز می کند، این گازها در بدن منبسط شده و به شکل حبابهایی در می آیند، مانند زمانی که نوشابه در لیوان ریخته می شود. این حبابها، علائم مختلفی را در فرد میتوانند ایجاد کنند مانند: درد شدید در مفاصل بزرگ بدن مثل آرنج، کتف ها، زانوها، قوزک پا و.... .

همچنین درد در ماهیچه های بدن، بی حسی، و در صورت مداوا نشدن سریع، منجر به فلجی و از دست دادن سطح هوشیاری می گردند. 

شدت این بیماری به طور مستقیم بستگی به میزان نرخ تغییر فشار دارد و در صورتی که این میزان به اندازه کافی زیاد باشد، میتواند منجر به مرگ شود. 

فعالیتهایی مانند غواصی و پس از آن پرواز در ارتفاعات بالا میتواند منجر به وقوع این بیماری گردد. به عنوان مثال، زمانی که یک غواص از سطح دریا تا عمق ۳۳ پایی(حدود یازده متر) پایین میرود، فشار آب موجود در آن عمق، منجر به اعمال فشار ۲ برابری نسبت به فشار موجود در سطح دریا در بدن غواص می شود. حال، زمانی که این غواص از وسایل تنفسی پرفشار در آن عمق استفاده کند، گازهایی مانند نیتروژن به شکل حل نشده در بدن غواص به طور بارزی افزایش می یابند. برای بدن، مدتی زمان نیاز است تا این گازها را به طور کامل از بدن حذف کند.

حال اگر این شخص, در شرایط تغییرات ناگهانی فشار در ارتفاعات بالا قرار گیرد، این بیماری بروز پیدا می کند. 

به طور کلی، این مشکل معمولا در ارتفاع زیر ۲۹ هزار پایی اتفاق نمی افتد، مگر اینکه نرخ افزایش ارتفاع هواپیما بسیار ناگهانی و سریع باشد و فرد قبل از پرواز، در محیطی بسیار پرفشار(مانند انجام غواصی) حضور داشته باشد. لذا در صورتی که بعد از آغاز پرواز، با افزایش ارتفاع، در محیطی بسیار کم فشارتر و یا در هواپیمایی که در ارتفاعات بالا، سیستم فشار کابین خود را از دست داده است قرار گیرد، این امر میتواند منجر به بروز این بیماری گردد.

در صورت بروز این بیماری، اولین اقدام حیاتی این است که باید به سرعت از ماسک اکسیژن استفاده گردد. زیرا اکسیژن تمایل به پاک کردن نیتروژن از بدن را دارد. 

البته محققان دانشگاه آکسفورد بیان کرده اند که این بیماری حتی ممکن است در ارتفاعی مانند ۱۸ هزار پا نیز رخ دهد، به شرط اینکه زمان بودن در معرض هوای کم فشار به اندازه کافی باشد. ولی این اتفاق در ارتفاع زیر ۱۴ هزار پا بعید است که رخ دهد. 

توصیه مهم به کسانی که به غواصی علاقه مندند: 

زمان انتظار قبل از پرواز به ارتفاعاتی بالاتر از ۸ هزار پا، پس از انجام غواصی، حداقل ۲۴ ساعت می باشد. پس مراقب باشید و این نکات را جدی بگیرید.

به قلم مهران اشرفی

منبع: IRM, وHuman performance oxford