با بویینگ 757 آشنا شوید

727 پرفروشترین جت تجاری دهه 60 میلادی به حساب می‌آمد از این رو بویینگ به فکر ارائه مدل جدیدی از هواپیماهای باریک پیکر افتاد، دو ایده به فاز نهایی تحقیقات رسیدند:

• تغییرات در طراحی بویینگ 727: با توجه به محبوبیت 727 بویینگ در نظر داشت تا مدل 300-727 را بسازد هواپیمایی که ابعادی بزرگتر از دو مدل 100 و 200 این هواپیما داشت و می‌توانست تعداد مسافر بیشتری را جابه‌جایی کند.
• طراحی جدید 7N7: ایده دوم طراحی هواپیمای جدیدی بود که با داشتن دو موتور می‌توانست بیشتر مورد اقبال شرکت‌های هواپیمایی قرار گیرد.

اگرچه که ایده اول برای بویینگ راحت‌تر و کم هزینه‌تر بود (چرا که نیازی به طراحی مجدد قسمت دم نبود و سیستم‌های مشابه بسیاری بین مدل‌های یک خانواده وجود دارد) و حتی سفارشاتی نیز برای مدل جدید 727 به بویینگ تسلیم شده بود، اما ایده دوم مورد نظر قرار گرفت چرا که دست بویینگ را برای جلب نظر شرکت‌های هواپیمایی در طیف بیشتر هواپیما بازتر می‌کرد، علاوه بر این طراحی مجدد باعث میشد که با استفاده از مواد جدید و روش‌های نوین ساخت و تولید هواپیما بازده بیشتری داشته باشد و این عاملی بود که خریداران را ترغیب به انتخاب هواپیمای جدید می‌کرد.

بویینگ 757

انتخاب ساخت هواپیمای جدید توسط بویینگ چند دلیل دیگر نیز داشت، استفاده از دو موتور توربوفن با نسبت کنارگذر بالا، استفاده از تکنولوژی‌های نوین در کاکپیت، وزن کمتر، آیرودینامیک بهبود یافته و کاهش هزینه‌های عملیاتی هواپیما که همه این موارد منجر به افزایش بازده و به طبع بالا رفتن سود شرکت‌های هواپیمایی می‌شد.

مصرف بهینه سوخت یکی از عواملی بود که به شدت در هنگام طراحی بویینگ 757 بر روی آن تمرکز شد، در همین راستا موتورهای جدید طوری طراحی شدند که 20% مصرف سوخت کمتری داشته باشند و آیرودینامیک هواپیما نیز بصورت مستقل 10% به کاهش مصرف سوخت کمک می‌کرد. (به نسبت هواپیمای بویینگ 727)

در ابتدا موتور RB211 رولزرویس برای قدرت بخشی به 757 انتخاب شد که 37400 پوند فورس تراست تولید می‌کرد ایسترن ایرلاینز و بریتیش ایرویز که از اولین کاربران این هواپیما بودند از این موتور استفاده کردند که منجر به اولین استفاده از موتور غیر آمریکایی بر روی یک هواپیمای بویینگ شدند، البته که بعدها سفارشات شرکت هواپیمایی دلتا با موتور پرت اند ویتنی PW2037 تحویل داده شد که 38200 پوند فورس نیرو تولید می‌کند.

در زمان طراحی نیز شرکت جنرال الکتریک موتور CF6-32 خود را برای استفاده روی این هواپیما پیشنهاد داده بود اما از این موتور به دلیل بازده پایین روی بویینگ 757 استفاده نشد.

اولین پرواز بویینگ 757 در 19 فوریه 1982 انجام شد و شرکت هواپیمایی ایسترن در یک ژانویه 1983 به اولین شرکت هواپیمایی تبدیل شد که از این هواپیما استفاده کرده است. در سال 1987 مدل ترابری این هواپیما وارد خدمت شد و در 1988 مدل کومبی (combi) وارد آسمان‌ها شد.

عبارت combi از combination گرفته شده که عبارت است از هواپیماهایی که علاوه بر مسافر بخشی از فضای کابین برای جابه‌جایی بار اختصاص یافته است، در نظر اول شاید این نکته به ذهن بیاید که همه هواپیماها علاوه بر مسافر قادر به حمل بار نیز هستند اما باید عنوان کنیم هواپیماهای مدل combi از درهای مخصوص بزرگی استفاده می‌کنند که قادر به حمل بار با ابعاد بزرگ نیز باشند ضمن اینکه کابین مسافران دارای ویژگی خاصی است که می‌تواند به سرعت به یک بخش حمل بار تبدیل شود.

اگرچه که در ابتدا 757 برای پروازهای کوتاه مد نظر بود اما با اخذ مجوز ETOPS که برای پروازهای عبوری از اقیانوس لازم است این هواپیما در مسیرهای طولانی آمریکا به اروپا نیز مورد استفاده قرار گرفت.

مشخصات:

فاصله‌ی نوک دو بال: ۳۸٫۱ متر

طول: ۴۷٫۳ متر

ارتفاع: ۱۳٫۶ متر

ظرفیت مسافر: ۲۸۹ نفر

بیشینه‌ی سرعت: 0.86 ماخ (۹۱۲ کیلومتر بر ساعت)

محدوده‌ی پرواز: ۷۲۷۸ کیلومتر

انواع

757-200

مدل پایه این هواپیما است که با دو چیدمان متفاوت درهای هواپیما ارائه شد، هر دو مدل سه در را در هر طرف بدنه هواپیما داشتند اما در یکی از مدل‌ها در چهارمی با اندازه کوچکتر در انتهای بال قرار داشت که برای شرایط اضطراری مورد استفاده قرار می‌گرفت.

این مدل از بویینگ 757 می‌تواند حداکثر 239 صندلی داشته باشد و 7130 کیلومتر پرواز کند.

757-300

مدل کشیده شده 757 است که حدود 8 متر از مدل 200 طویل‌تر است، این مدل بزرگترین هواپیمای دو موتوره تک راهرو ساخته شده است که در سال 1999 وارد آسمان‌ها شد.

افزایش طول هواپیما باعث شد که ظرفیت هواپیما به 295 مسافر برسد اما به دلیل عدم افزایش حجم مخزن سوخت هواپیما برد آن به شدت کاهش پیدا کرد و بردی معادل 6290 کیلومتر را دارد.

افزایش طول هواپیما منجر به سخت شدن کنترل هواپیما در حین فرود و تیک‌آف می‌شود از همین رو برای جلوگیری از عدم برخورد قدم انتهایی هواپیما با زمین از وسیله‌ای به نام tailskid روی این هواپیما استفاده شده است.

این وسیله در قسمت انتهایی بدنه و زیر دم نصب می‌شود تا درصورت احتمال برخورد بدنه با زمین از آن محافظت کند، از آنجایی که تعویض این قطعه آسان‌تر و کم هزینه‌‌تر از تعمیرات بدنه است از این قطعه استفاده می‌شود.

علیرغم اینکه این مدل بزرگتر از مدل‌ 200 است اما فقط نسخه تجاری آن ساخته شد و مدل‌های کمبی و کارگوی ساخته شده از 757 همگی از مدل 200 بودند.

757 غیرتجاری

هزینه‌های عملیاتی کم، برد مناسب، ظرفیت بالا و ... باعث شد تا کشورها علاوه بر استفاده از این هواپیما در بخش تجاری علاقمند به استفاده از این هواپیما در دیگر بخش‌ها نیز شوند.

نیروی هوایی مکزیک اولین اپراتور غیر تجاری این هواپیما بود که در نوامبر 1987 یک 757 اختصاصی(VIP)  را تحویل گرفت.

استفاده به عنوان بستری برای آزمایشات نیز از دیگر موارد استفاده از این هواپیما بود، ناسا از این هواپیما در تست سیستم ARIES که مربوط به ایمنی پرواز است استفاده کرد و بویینگ از این هواپیما را در آزمایش‌های تست شبیه‌ساز پرواز با جنگنده F22 رپتور، بررسی کروگر فلپ و جریان‌های آرام حول آن و سیستم کنترل جریان استفاده کرد.  

مهمترین استفاده غیر تجاری از بویینگ 757 را اما نیروی هوایی ارتش ایالات متحده آمریکا انجام داد جایی که چهار فروند بویینگ 200-757 VIP را تحت عنوان C32A برای ماموریت‌های جابه‌جایی رئیس جمهور، معاون اول، وزیر امور خارجه و مقامات عالی کشور اختصاص داد.

این مدل تغییر یافته دارای مرکز ارتباطات، اتاق کنفرانس، اتاق جلسات و محل استراحت است و قادر به جابه‌جایی 45 نفر در قسمت دوم آن است.

پایان راه

از سال 1978که پروژه 757 رسما آغاز شد تا سال 2005 تعداد 1050 فروند از مدل‌های مختلف این هواپیما تولید و 1049 فروند به مشتریان تحویل داده شد.

در آماری که آگوست 2020 منتشر شد نشان می‌داد که تعداد 642 فروند از این هواپیما کماکان در بخش تجاری در حال پرواز است که نشان می‌دهد هنوز این پرنده به پرواز خود ادامه خواهد داد.