نخستین خلبان نظامی زن جهان

۲۲ مارس ۱۹۱۳ در بورسا چشم به جهان گشود، پدر و مادرش رعیت‌های تنگدستی بودند که هر دو اصلیتی بوسنیایی داشتند، دوازده ساله بود که در خلال بازدید رهبر وقت ترکیه مصطفی کمال آتاتورک از شهر بورسا اجازه صحبت با او را پیدا کرد و از او خواست که برایش امکان تحصیل در مقطع دبیرستان در یک مدرسه شبانه‌روزی را فراهم کند.

آتاتورک پس از اطلاع از شرایط سخت زندگی خانواده صبیحا و علاقه او برای یادگیری علم و دانش او و هفت کودک دیگر را به دخترخواندگی قبول کرد و پس از راضی کردن پدر و مادر صبیحا او را با خود به آنکارا و استانبول برد.

هفده ساله بود که زنان به کوشش آتاتورک از حق رای انتخاب نمایندگان مجلس برخوردار شدند و ۲۱ ساله بود که قانون نامگذاری نام خانوادگی به اجرا درآمد و آتاتورک دخترخوانده‌اش را (گوکچن) یعنی رو به آسمان نامید.

بعد از تاسیس سازمان هوانوردی ترکیه با تشویق و پشتیبانی پدرخوانده‌اش، آتاتورک ابتدا به آموزش پرش با چتر و سپس خلبانی که ویژه مردان بود، پرداخت. صبیحا در کتاب خاطراتش درباره این موضوع این‌طور نوشته است: از آنجا که کوتاه‌ قد بودم، باید پدال‌ها را مخصوص من تنظیم می‌کردند. این باعث شد که آن هواپیما به من اختصاص داده شود و در نتیجه آموزش من در کمترین زمان ممکن به اتمام برسد.

۲۴ ساله بود که پس از آموزش پروازهای نظامی به عنوان نخستین خلبان نظامی زن در سراسر جهان به پرواز درآمد و در سرکوب ویرانگر و خون‌بار خیزش هم‌میهنان کُرد خود در شرق آناتولی شرکت کرد که به مرگ ۷۰۰۰ انسان منجر شد.

بعدها در خاطراتش نوشت: من همراه با دوستانم تلاش کردیم وظیفه میهنی خود‌ را انجام دهیم و در عین حال مردم عادی را نشانه نگیریم.

پس از عملیات سرکوب‌گرانه شرق آناتولی از ارتش کنار رفت و تا سن بازنشستگی به عنوان استاد خلبان غیر نظامی خدمت کرد.

اگرچه تاریخ‌نگاران پیوسته به نزدیکی او به آتاتورک و نظامیگری‌اش خرده گرفته‌اند، اما همزمان او را نماد نوگرایی در ترکیه میدانند.

صبیحا گوکچن در ۲۲ مارس ۲۰۰۱ در روزی که دقیقا ۸۸ ساله شده بود در آنکارا درگذشت، یکی از فرودگاه‌های بزرگ ترکیه در استامبول به یاد او نام‌گذاری شده است.