اشتباه مرگبار خلبانان و سقوط یک فروند هواپیمای بویینگ ۷۲۷

سی و یکم آگوست سال ۱۹۸۸ میلادی میباشد. یک فروند هواپیمای بویینگ ۷۲۷ متعلق به خطوط هوایی دلتا ایرلاینز قرار است به همراه ۱۰۱ مسافر و ۷ خدمه پروازی را از فرودگاه بین المللی دالاس فورت ورث واقع در ایالات متحده امریکا به مقصد فرودگاه بین المللی سالت لیک انجام دهد. کاپیتان این پرواز خلبان لاری دیویس ۴۸ ساله نام داشته که از خلبانان با تجربه خطوط هوایی دلتا ایرلاینز به شمار می رود. همچنین کمک خلبان ویلسون کرکلند ۳۷ ساله و مهندس پرواز استیون جاد ۳۱ ساله نیز قرار است او را در انجام این پرواز یاری نمایند. ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه صبح می باشد و خلبانان پس از انجام دستورالعمل های لازم پیش از انجام پرواز، آمادگی خود را جهت انجام تکسی به سمت باند فرودگاه اعلام می‌کنند. هواپیما به آرامی آغاز به حرکت نموده و پس از صدور مجوز توسط مامور کنترل ترافیک هوایی در برج مراقبت وارد باند فرودگاه می گردد. همه چیز جهت انجام تیک آف به سمت مقصد آماده میباشد. پس از گذشت دو دقیقه، مامور کنترل ترافیک مجوز تیک آف پرواز شماره ۱۱۴۱ شرکت هواپیمایی دلتا ایرلاینز را صادر میکند. خلبانان اهرم‌های تراتل را به جلو رانده تا نیروی پیشرانش تولیدی توسط سه موتور هواپیما را به حداکثر برسانند. هواپیما با شتابی فزاینده بر روی باند آغاز به حرکت میکند. پس از گذشت چند ثانیه هواپیما به سرعت مناسب جهت برخاستن از روی زمین رسیده و به وسیله هدایت خلبانان از روی زمین بلند می شود، اما به محض اقدام خلبانان جهت برخاستن از روی باند چرخ سمت چپ هواپیما از روی زمین بلند شده و هواپیما وارد گردشی غیر قابل کنترل به سمت راست می گردد. با توجه به ارتفاع بسیار ناچیز هواپیما نسبت به سطح زمین نوک بال سمت راست به زمین کشیده شده اما این گردش با تلاش خلبانان کنترل شده و هواپیما به حالت تعادل باز می گردد اما مشکل اساسی دیگری وجود دارد، هواپیما قادر به اوج گرفتن نیست. پرواز شماره ۱۱۴۱ لحظه به لحظه با سرعتی بسیار زیاد در حال نزدیک شدن به موانع موجود در انتهای باند بوده در حالی که قادر به بالا رفتن نمی باشد. تلاش خلبانان بی نتیجه بوده و در نهایت هواپیما با آنتن فرستنده سیگنال آی ال اس در انتهای باند برخورد نموده و سپس به شدت به زمین برخورد می کند. مامور کنترل ترافیک هوایی حاضر در برج مراقبت پس از دیدن این حادثه به سرعت اعلام وضعیت اضطراری نموده و واحدهای آتش‌نشانی و امدادی را به سمت محل وقوع سانحه اعزام میدارد.

هواپیما به اندازه دویست و چهل متر بر روی زمین کشیده شده و در حال سوختن می باشد. آتش به سرعت مهار شده و سرنشینان این پرواز از هواپیما خارج می‌شوند. دو مهماندار و دوازده نفر از سرنشینان جان خود را از دست داده‌اند. همچنین بیست و شش نفر از سرنشینان از جمله خلبانان به شدت مجروح شده و حالشان بسیار وخیم می‌باشد. 

چرا یک فروند هواپیمای مدرن بوئینگ هفتصد و بیست و هفت اندکی پس از برخاستن دچار سانحه گردیده است؟

 این سوالی است که بازرسان ستاد ملی ایمنی حمل و نقل ایالات متحده موسوم به ان تی اس بی باید به آن پاسخ دهند. جعبه‌های سیاه هواپیما به سرعت یافت شده و جهت انجام بررسی به مقرر ان تی اس بی فرستاده می شوند، این جعبه ها می توانند حاوی اطلاعات ارزشمندی باشند. بازرسان آغاز به بررسی سوابق تعمیرات و نگهداری هواپیما و همچنین بررسی بقایای هواپیما تا زمان آماده شدن جعبه‌های سیاه جهت بازخوانی می‌نمایند. هیچگونه مدرکی دال بر وجود مشکل مکانیکی و همچنین تعمیر و نگهداری در هواپیما یافت نمی شود، اما در زمان بررسی بقایای به جا مانده از هواپیما، بازرسان متوجه وجود عامل شوکه کننده ای می‌شوند، خلبانان به دلیلی فراموش کرده بودند که از فلپ ها و اسلت های موجود بر روی بال‌های هواپیما جهت انجام فرایند تیکاف استفاده نمایند.( فلپ و اسلت به سازه های آیرودینامیکی بر روی لبه جلویی و پشتی بال های هواپیما گفته میشوند که در زمان نشست و برخاست، باعث افزایش نیروی لیفت هواپیما شده و در سرعت های کم، وزن هواپیما را پشتیبانی می کنند).

 بازرسان آغاز به بررسی صداهای ضبط شده در کاکپیت می‌کنند. یافته‌های آنان کاملاً صحیح است. از هیچ کدام از خلبانان صدای اعلام نمودن فعال کردن فلپ ها و اسلت ها به گوش نمی رسد. بازرسان همچنین به حقیقت تلخ دیگری پی می‌برند، در تمامی هواپیماهای مدرن بوئینگ هفتصد و بیست و هفت، سیستم هشدار دهنده ای وجود دارد که در صورت فعال نشدن فلپ ها و اسلت ها پیش از انجام فرایند تیکاف و در صورتی که خلبانان در این شرایط اهرم‌های تراتل را به طور کامل به جلو برانند، به خلبانان هشداری را مبنی بر توقف فرآیند تیک آف به دلیل اعمال نکردن این سطوح آیرودینامیکی می دهد. اما این سیستم به دلیل ایجاد سر و صدا و هشدارهای بسیار زیاد در هنگام تکسی نمودن این هواپیما بر روی سطح فرودگاه از قبل توسط خلبانان غیرفعال شده بود. اگر مدار این سیستم توسط خلبانان قطع نگردیده بود این سانحه رخ نمی‌داد. صداهای ضبط شده در کاکپیت توسط جعبه‌های سیاه نشان می دهند که چند ثانیه پیش از آغاز فرآیند تیک آف، خلبانان با یکی از مهمانداران در حال صحبت و شوخی نمودن در مورد وقوع سانحه بوده‌اند. خلبانان به مهماندار در حال گفتن این جمله بودند که در صورت وقوع سانحه، با این سخنان بازرسان صدایی را برای شنیدن خواهند داشت. 

منبع: گزارش نهایی