با بویینگ 717 و 727 آشنا شوید

بویینگ 717

بویینگ 717 یک هواپیمای دو موتوره تک راهرو است که برای بازار هواپیماهای 100 صندلی طراحی و ساخته شد، این هواپیما توسط مکدانل داگلاس بر پایه هواپیمای DC9 طراحی شده بود و قرار بود با نام MD95 وارد بازار شود که ادغام مکدانل داگلاس و بویینگ پیش از ساخت آن این هواپیما را با نام بویینگ 717 روانه بازار کرد.

مشخصات

طول: ۲۶٫۵ متر

ارتفاع: ۸٫۹ متر

فاصله نوک دو بال: ۲۸٫۵ متر

بیشینه سرعت: ۷۶/۰ ماخ (۸۱۱ کیلومتر بر ساعت)

محدوده پرواز: ۳۵۵۶ کیلومتر

بویینگ 717 از دو موتور توربوفن رولزرویس BR715 که در قسمت دم نصب بود نیرو می‌گرفت، اولین پرواز این هواپیما در دوم سپتامبر سال 1998 انجام شد و تا سال 2006 که تولید این هواپیما ادامه داشت تعداد 156 فروند از این هواپیما ساخته شد.

بویینگ 727

بعد از 707 چهار موتوره؛ بویینگ تصمیم گرفت که برای پروازهای کوتاه‌تر هواپیمایی را معرفی کند که بتواند در فرودگاه‌های کوچک نیز مورد استفاده قرار بگیرد، در همین راستا بویینگ هواپیمای سه موتوره 727 را در سال 1962 معرفی کرد؛ هواپیمای جدید اولین پرواز خود را در 9 فوریه 1963 انجام داد و کمتر از یک سال بعد در یک فوریه 1964 توسط شرکت هواپیمایی ایسترن وارد صنعت هوانوردی جهان شد. شرکت هواپیمایی ایسترن از سال 1962 تا 1991 یکی از شرکت‌های هواپیمایی اصلی‌ ایالات متحده آمریکا بود که در میامی؛ فلوریدا مرکزیت داشت.

727 تنها هواپیمای بویینگ است که از سه موتور توربوفن پرت اند ویتنی JT8D نیرو می‌گیرد؛ که هر سه در قسمت انتهایی بدنه هواپیما نصب شده‌اند. 

انواع 

بویینگ 727 در سه مدل 100، 200 و کارگو تولید شد؛ مدل 100 که مدل اولیه به شمار می‌رفت و آغاز راه این هواپیما بود، مدل 200 حدود 6 متر از مدل 100 طول بیشتری داشت و تفاوت چندانی با مدل اولیه نداشت، قرار بود مدل‌های 300 و 400 با ظرفیت بیشتری تولید شوند که حتی برای آن‌ها سفارشاتی نیز دریافت شد اما به دلیل تمرکز بویینگ روی طراحی و ساخت 737 و 757 این مدل‌ها هیچگاه به تولید نرسیدند.

طراحی

موتور شماره دو این هواپیما در انتهای بدنه قرار دارد و قسمتی که روی بدنه قرار گرفته فقط محفظه S شکلی است که هوا را به موتور منتقل می‌کند، طراحی اولیه آن یک مشکل جدی داشت و باعث اعوجاج هوای جاری در محفظه می‌شد که مشکلاتی را برای اولین پرواز 727 در زمان تیک‌آف بوجود آورد که این مسئله با قرار گرفتن چند تولید کننده جریان گردابی (vortex generator) در اولین خم محفظه مرتفع گردید. 

از آنجایی که بویینگ 727 برای استفاده در فرودگاه‌های کوچک ساخته شده بود نیاز داشت که زیاد به تجهیزات زمینی وابسته نباشد به همین دلیل بویینگ برای این هواپیما یک پلکان طراحی کرد که در انتهای بدنه قرار داشت و نیاز این هواپیما به پله‌های فرودگاهی را از بین می‌برد، یکی از اشکالات این پلکان توانایی باز شدن در حین پرواز بود که موجب شد با استفاده از این ویژگی سه مورد هواپیما ربایی اتفاق بیوفتد، پس از آن بویینگ با اعمال تغییراتی باز شدن در این هواپیما در هنگام پرواز را امکان ناپذیر کرد.

در ادامه راهکارهای غیر وابسته کردن 727 به تجهیزات فرودگاهی بویینگ اقدام به تعبیه یک موتور توربین گازی با هدف تولید نیروی الکتریکی با جریان 115 ولت و فرکانس 400 هرتز به منظور نیرو بخشی به سیستم‌های الکتریکی نمود این موتور کمکی APU یا Auxiliary Power Unit نام گرفت که 727 را به اولین هواپیمای مسافربری دارای APU تبدیل کرد پس از آن تمام هواپیماهای مسافربری به این موتور کمکی مجهز شدند، معمولا APU در انتهای کابین قرار دارد اما به دلیل قرار گرفتن موتور دوم 727 در آن موقعیت APU این هواپیما در بدنه قرار داده شد که یکی از معضلات آن نیز به شمار می‌رفت چرا که در هنگام روشن بودن آن صدای زیادی در اطراف هواپیما به وجود می‌آمد که هم برای پرسنل فنی و خدمات زمینی آزاردهنده بود و هم موجب نگرانی مسافرانی که در حال سوار شدن به هواپیما بودند می‌شد.

727 در ایران

بویینگ 727 اولین هواپیمای موتور جت وارد شده به خطوط هوایی ایرانی بود که نقش مهمی در رشد صنعت هوانوردی در ایران داشت، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، هما و هواپیمایی آسمان تنها شرکت‌هایی بودند که از این پرنده در ناوگان خود استفاده کردند.

دو فروند هواپیمای VIP نیز از این مدل در ناوگان هواپیماهای ایران قرار داشتند.

آخرین پرواز مسافربری بویینگ ۷۲۷ در ایران و در تاریخ ۲۳ دی ۱۳۹۷ (۱۳ ژانویه ۲۰۱۹) در مسیر زاهدان به تهران و توسط شرکت هواپیمایی آسمان انجام شد.

پایان راه

بعد از 22 سال تولید آخرین بویینگ 727 در سال 1984 که از نوع ترابری (کارگو) بود به شرکت هوایپیمایی فدرال اکسپرس تحویل داده شد تا پس از تولید 1832 فروند از این هواپیما خط تولید آن متوقف شود.