نگرانی‌های جهانی در خصوص جنگنده‌هایی با هوش مصنوعی

به گزارش کن نیوز یک جت جنگنده آمریکایی با یک پرواز آزمایشی موفقیت‌آمیز بدون خلبان- که توسط هوش مصنوعی کنترل می‌شد- تاریخ‌ساز شد. این امر باعث نگرانی‌های بسیاری در زمینه‌های خاصی شده است.

شاید در مورد این که هوش مصنوعی بتواند به حیطه ماشین‌های جنگی و جنگ‌افزارهایی مانند هواپیماهای جنگنده راه پیدا کند، تنها مسأله زمان مطرح بود و در قطعیت وقوع آن تردیدی وجود نداشت.

این اتفاق بالاخره در صلات ظهر یکی از روزهای اخیر رخ داد و یک جت جنگنده آزمایشی نارنجی و سفید اف‌۱۶ ایالات متحده آمریکا با غرش آشنای همیشگی‌اش پرواز خود را آغاز کرد.

با این حال نبرد هوایی که به دنبال آن انجام شد، شبیه هیچ جنگ دیگری تاکنون نبود: این اف۱۶ خلبان نداشت و توسط هوش مصنوعی کنترل می‌شد.

هوش مصنوعی یکی از بزرگ‌ترین پیشرفت‌ها در زمینه هوانوردی نظامی- از زمان معرفی تکنولوژی رادارگریز در اوایل دهه ۱۹۹۰- به شمار می‌آید و نیروی هوایی آمریکا به شدت به سمت این فن‌آوری متمایل شده است.

با وجود این‌که این فن‌آوری هنوز به طور کامل توسعه نیافته است، با این حال ارتش آمریکا در حال برنامه‌ریزی برای تشکیل یک ناوگان مبتنی بر هوش مصنوعی شامل بیش از ۱۰۰۰ هواپیمای جنگی بدون سرنشین است که اولین آن‌ها تا سال ۲۰۲۸ عملیاتی خواهد شد.

نکته جالب این که این اولین عملیات مبتنی بر هوش مصنوعی در پایگاه نیروی هوایی ادواردز در بیابانی وسیع در ایالت کالیفرنیا روی داد- که همان پایگاهی است که چاک یگر در آن برای اولین بار سرعت خود را از سرعت صوت بالاتر برد و به اصطلاح دیوار صوتی را شکست و یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های هوافضایی ارتش را به ثبت رساند.

تصمیم‌گیری هوش مصنوعی برای شلیک

در داخل یک سری از دستگاه‌های شبیه‌ساز پرواز و ساختمان‌های طبقه‌بندی شده با لایه‌های حفاظتی و نظارتی، مراحل مختلف آموزش یک نسل جدید از ماموران متخصص کار با هوش مصنوعی برای پرواز در شرایط جنگی در حال انجام است.

فرانک کندال که یکی از بلندپایگان هوافضای آمریکا و در واقع وزیر نیروی هوایی این کشور به شمار می‌آید، بعد از تجربه پرواز با یکی از این اف۱۶های بدون خلبان که با کمک هوش مصنوعی کنترل می‌شوند، در یک بیانیه عمومی از اعتماد به نقش هوش مصنوعی در نبردهای آینده هوایی سخن گفت.

او پس از فرود در کالیفرنیا در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفت که «نداشتن تکنولوژی هوش مصنوعی یک خطر امنیتی است. در واقع در حال حاضر ما باید این تکنولوژی را داشته باشیم».او هم‌چنین گفت که با مشاهده عملکرد این هواپیمای بدون خلبان در وضعیت جنگی به هوش مصنوعی این جنگنده در زمینه شلیک سلاح در زمان لازم اعتماد کرده است.

سامانه هوش مصنوعی این جنگنده که مجهز به تعدادی رایانه و در مرحله آزمایش و «یادگیری پرواز» به روشی امن است؛ در عملیاتی که خبرگزاری آسوشیتدپرس اجازه مشاهده آن را- مشروط بر این‌که به دلیل نگرانی‌های امنیتی، تا زمان تکمیل، آن را گزارش ندهد- دریافت کرده بود، کندال را در مانورهای پروازی با سرعت بیش از ۵۵۰ مایل به پرواز درآورد و پنج برابر نیروی گرانش به بدن او فشار آورد.

او در این هواپیما تقریباً بال به بال، یعنی در فاصله ۳۰۴ متری از یک اف۱۶ دیگر که خلبان داشت، حرکت می‌کرد و در این موقعیت آشکارا مشاهده کرد که چگونه این دو هواپیما با یکدیگر مسابقه می‌دادند، پیچ و تاب می‌خوردند و سعی می‌کردند حریف را به موقعیت‌های آسیب‌پذیر وارد کنند.

در پایان این پرواز یک ساعته، کندال با لبخند از کابین خارج شد و گفت که در طول پرواز خود متوجه شده که می‌شود به توانایی تصمیم‌گیری این هوش مصنوعی در جنگ- در مورد شلیک یا عدم شلیک سلاح یا زمان این کار- اعتماد کرد.

با این حال، مخالفت‌های زیادی با این ایده وجود دارد و نگرانی‌های عمیقی در مورد تسلیحات مبتنی بر هوش مصنوعی خودکار ابراز شده است.

کارشناسان کنترل تسلیحات و گروه‌های بشردوستانه عمیقاً نگران زمانی هستند که هوش مصنوعی بتواند به طور خودکار و بدون دستور مستقیم انسان بمب‌هایی را روی سر انسان‌های دیگر بریزد و باعث کشتار شود- و بنابراین به دنبال اعمال و اعلام محدودیت‌های بیشتر برای استفاده از آن هستند.

کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در این زمینه هشدار داده است که «نگرانی‌های جدی گسترده‌ای در مورد واگذاری تصمیمات مربوط به مرگ و زندگی انسان به حس‌گرها و نرم‌افزارهای مختلف وجود دارد».

تسلیحات خودکار یکی از دلایل اصلی و عاجل این نگرانی‌ها هستند و برای مقابله با گسترش آن‌ها نیاز به یک واکنش سیاسی فوری بین‌المللی احساس می‌شود.

سناریوهای جنگ آینده، درباره انبوهی از هواپیماهای بدون سرنشین هستند که بدون این که جان خلبانان را به خطر اندازند، به خطوط دشمن حمله کرده و امکان نفوذ به حریم هوایی دشمن را بدون خطر زیاد به دست می‌آورند. در حقیقت روی آوردن ارتش‌ها به این نوع هواپیماهای بدون خلبان مجهز به هوش مصنوعی، ناشی از نیاز آن‌ها به امنیت، هزینه و نیز قابلیت‌های استراتژیک این نوع جنگ‌افزارهاست.

این یعنی به عنوان مثال در جنگ احتمالی آمریکا و چین در آینده نه چندان دور، ناوگان امروزی نیروی هوایی دو طرف شامل جنگنده‌های گران‌قیمت و خلبانان ماهر، در سایه پیشرفت‌های فعلی طرفین در سیستم‌های جنگ الکترونیک، فضا و البته دفاع هوایی در موقعیتی آسیب‌پذیر قرار خواهند گرفت. اما ناوگان هواپیماهای جنگنده بدون خلبان این آسیب‌پذیری را از هر دو طرف دور می‌کند.

با این حال کارشناسان اطلاعاتی و امنیتی ایالات متحده آمریکا از این موضوع به شدت نگرانند که نیروی هوایی چین در این زمینه در حال سبقت از ایالات متحده است و با سرعت زیادی دارد ناوگانی از پرنده‌های جنگی بدون سرنشین تشکیل می‌دهد که در آینده می‌توانند بلای جان نیروی هوایی آمریکا شوند.