پدیده ی Hydroplaning و راه های جلوگیری از آن
به طور کلی پدیده Hydroplaning زمانی رخ می دهد که هواپیما بر روی باندی که سطح آن توسط آب راکد، گل و لای و یا Wet snow (برفی که اگر آن را به وسیله دست فشرده کنیم به همان حالت باقی می‌ماند و به هم میچسبد و وزن مخصوص آن بین ۰/۳۵ الی ۰/۵ میباشد) آلوده شده باشد فرود آید.
این امر می تواند به شدت بر روی قابلیت کنترل هواپیما بر روی سطح زمین و همچنین قدرت ترمزگیری چرخ ها تاثیری به شدت منفی بگذارد. به طور کلی این پدیده به سه دسته تقسیم می‌شود که بروز هر یک از آنها می تواند منجر به از دست دادن قابلیت کنترل هواپیما در هر زمانی شود.
نوع دینامیکی: این فرآیند به طور نسبی و در زمانی که یک هواپیما با سرعتی بالا بر روی باند فرود آید رخ می دهد. در زمانی که یک لایه نازکی از آب با ضخامت حداقل یک دهم اینچ بر روی باند تشکیل شود، پس از فرود هواپیما بر روی باند در صورتی که فشار آب با وزن هواپیما برابر شود، لایه نازک آب به زیر چرخ های هواپیما رفته و بین تایر و سطح باند قرار می گیرد، در نتیجه چرخ های هواپیما از چرخش ایستاده و در این صورت قدرت ترمز گیری چرخ ها کاهش می‌یابد. همچنین لایه ی نازک آب در جلوی چرخ های هواپیما جمع شده و بالا می آید.
برای جلوگیری از این امر هواپیما نباید با سرعتی بالا بر روی چنین باندی فرود آید. این پدیده در حدود ۸.۶ مجذور فشار تایرها(پی اس آی) اتفاق می افتد. نکته مهم بعدی این می باشد که باد لاستیک ها باید تنظیم باشد، چرا که این پدیده در لاستیک هایی که کم باد می باشند راحت تر رخ می دهد.
نوع سایشی: این پدیده زمانی رخ می دهد که چرخ‌های هواپیما به دلیل اعمال ترمز شدید توسط خلبانان بر روی سطح باند قفل شوند. این امر منجر به لیز خوردن لاستیک ها بر روی سطح باند شده که در نتیجه باعث جلوگیری از خروج آب از زیر تایرها می شود. لیز خوردن شدید لاستیک ها، حرارت کافی جهت تبدیل شدن آب موجود در زیر تایر ها به بخار آب را تولید نموده که این بخار آب در بین چرخ‌های هواپیما و سطح باند قرار می گیرند.
برای جلوگیری از این امر خلبانان باید ترمزهایی سبک بگیرند تا از قفل شدن چرخ ها جلوگیری شود. به طور معمول این پدیده به دنبال پدیده نوع اول و پس از آن رخ می دهد، چرا که خلبان به دلیل کاهش یافتن قدرت ترمزگیری، آغاز به اعمال ترمز های شدیدتری جهت کاهش سرعت هواپیما می کند.
نوع ویسکوز: لایه ای نازک از مواد ویسکوز و لزج با ضخامت کمتر از یک هزارم اینچ جهت رخداد این پدیده کفایت می کند. در حقیقت، در صورتی که ماده ای مثل روغن بر روی سطح باند با مقداری آب ترکیب شود، این ترکیب نوعی لایه را ایجاد می کند که توسط چرخ های هواپیما غیر قابل نفوذ بوده و لاستیک ها بر روی این لایه حرکت میکنند که این امر منجر به کاهش قدرت نیروی تایرها می شود.
برای جلوگیری از این امر خلبانان باید ترمز هایی سبک گرفته و همچنین باید باد لاستیک ها تنظیم باشند.
به قلم مهران اشرفی
منبع: سایت FAA safety
ارسال نظر