عدم مدیریت سوخت و هفتاد و سه کشته

بیست و پنجم ژانویه ۱۹۹۰ میلادی است. قرار است یک فروند بوئینگ ۷۰۷ متعلق به شرکت هواپیمایی آویانکا با ۱۵۸ سرنشین، فرودگاه الدورادوی کلمبیا را به مقصد فرودگاه جان اف کندی ایالت متحده ترک نماید. مسافران یک به یک سوار هواپیما شده و همه چیز برای انجام پرواز آماده می باشد. هر دو خلبان این پرواز از خلبانان بسیار با تجربه خطوط هوایی آویانکا محسوب می شوند.

خلبانان پس از کسب مجوز از سوی برج مراقبت در ساعت سیزده و ده دقیقه اقدام به انجام برخاست می کنند و طبق برنامه، برای انجام توقفی کوتاه به سمت فرودگاه خوزه ماریا در کلمبیا رفته و سپس در ساعت پانزده و هشت دقیقه به سمت فرودگاه جان اف کندی ادامه مسیر می‌دهند.

هواپیما به نزدیکی نیویورک رسیده اما به دلیل شرایط بد آب و هوایی در فرودگاه جان اف کندی به انجام هلدینگ هدایت می‌گردد.(هلدینگ طرحی بیضی شکل است که هواپیما یک یا چند بار این مسیر را به طور مرتب، به منظور حفظ موقعیت خود طی می کند. با توجه به این که هواپیما قابلیت توقف در یک نقطه را ندارد، در زمان بدی آب و هوا و انتظار جهت بهبود آن و یا وجود ترافیک شدید در فرودگاه مقصد، برای حفظ موقعیت از این طرح استفاده میشود).

هواپیما ابتدا وارد هلدینگ بر روی منطقه ای به نام نورفولک به مدت نوزده دقیقه میشود، سپس از هلدینگ خارج شده و مجددا وارد هلدینگ دیگری بر روی نیوجرسی می گردد. پس از گذشت بیست و نه دقیقه از این هلدینگ نیز خارج شده و برای بار سوم وارد هلدینگی دیگر می‌شود. پس از گذشت بیست و شش دقیقه از شروع هلدینگ سوم، خلبان به واحد کنترل ترافیک هوایی اعلام می‌کند که به دلیل مصرف شدن بیش از حد سوخت، هواپیما تنها به مدت پنج دقیقه دیگر قادر به ادامه هلدینگ میباشد.

مأمور کنترل ترافیک از خلبانان در مورد فرودگاه فرعی پرواز می پرسد. (فرودگاهی که در صورت وقوع مشکلی در طول مسیر به سمت مقصد، به عنوان فرودگاه فرعی استفاده می گردد). فرودگاه فرعی فرودگاه بوستون می باشد، اما خلبانان می گویند که قادر به پرواز به سمت آن نیستند چرا که سوخت کافی ندارند.

هواپیما سریعا هلدینگ سوم را ترک نموده و به سمت باند شماره بیست و دو چپ فرودگاه جان اف کندی هدایت میگردد. هواپیما تقرب نهایی را انجام داده و به سمت فرودگاه، جهت انجام فرود نزدیک می گردد. به دلیل شرایط بد آب و هوایی و دید بسیار کم، خلبانان مجبور می‌شوند که از انجام فرود صرفنظر کرده و دوباره اوج گیری نمایند.

هواپیما از باند فرودگاه فاصله گرفته تا برای انجام تقربی دیگر تلاش نماید. زمانی که هواپیما به دوازده مایلی فرودگاه می رسد ناگهان موتورهای خود را از دست داده و ارتفاع آن کاهش می‌یابد. خلبانان تمام تلاش خود را برای حفظ کنترل هواپیما می‌کنند اما این تلاش‌ها فایده ای نداشته و پس از گذشت دو دقیقه، هواپیما در منطقه ای جنگلی به تپه ای برخورد کرده و منفجر می گردد.

در این سانحه هفتاد و سه نفر از سرنشینان در دم کشته میشوند. تیم بررسی سوانح ان تی اس بی سریعاً به محل سانحه اعزام گردیده و بررسی‌های خود را آغاز می‌کنند‌. جعبه‌های سیاه هواپیما پیدا شده و برای بررسی به مقر ان تی اس بی در واشنگتن منتقل می‌گردند. ضبط کننده داده های پرواز غیر قابل استفاده بوده و تنها منبع در دسترس، ضبط کننده صدای کابین خلبانان می باشد.

بررسی ها نشان میدهد که اطلاعات رسیده به خلبانان پیش از پرواز در مورد وضعیت آب و هوایی فرودگاه جان اف کندی مربوط به حدود ده ساعت قبل از وقوع سانحه بوده است و خلبانان در مورد شرایط آب و هوایی به روز اطلاعی نداشته اند. با بررسی صدای ضبط شده در کابین، بازرسان به نکات غم انگیزی از سانحه پی می‌برند. خلبانان در طول پرواز اصلا درخواست اطلاعات وضعیت آب و هوایی فرودگاه مقصد را نکرده بودند و به همان گزارشات قدیمی بسنده کرده بودند. 

همچنین صحبت های خلبانان با یکدیگر نشان می دهد که خلبانان در طول بیست و چهار ساعت پیش از سانحه استراحت مناسبی نداشته و بسیار خسته بودند. اشتباه مهلک خلبانان، بیان نکردن احتمال وقوع مشکل کمبود سوخت به واحد کنترل ترافیک در طول انجام هلدینگ های اول و دوم بوده است که در نهایت در حین انجام سومین هلدینگ، کمبود سوخت خود را بیان کرده اما از لفظ "موقعیت اضطراری" استفاده نکرده بودند، در حالی که در آن شرایط باید این کلمه را به مامور کنترل بیان می‌کردند تا برای انجام فرود در فرودگاه جان اف کندی در اولویت قرار گرفته و یا به فرودگاه فرعی سریع‌تر هدایت میشدند.

خلبانان در این پرواز مرگبار میزان سوخت خود را مدیریت نکرده بودند. صدای ضبط شده در کابین خلبانان نشان می‌دهد که پیش از بروز سانحه، این حقیقت از سوی خلبانان به مهمانداران و مسافران گفته نشده بود تا سرنشینان هواپیما در وضعیت مخصوص فرود اضطراری (بریس) قرار گیرند.

به قلم مهران اشرفی

منبع: گزارش نهایی