10 نکته خواندنی از کنکورد

 این پرنده ساخته شده توسط دو کشور اروپایی و در قالب مشارکتی ازBAC  انگلیس و شرکت فرانسوی Aérospatiale تولید و به خدمت صنعت هوایی درآمد. تاریخ پیچیده و پر از راز و رمز این پرنده که عمر خدمتی آن چندان به درازا نکشید و حتی فلسفه تولید مشابه آن برای مدت‌های مدیدی از ذهن و برنامه طراحان و سازندگاه هواپیما خارج گردید موجب شد تا برخی نکات بسیار جالب و خواندنی در حاشیه باقی بمانند؛ قبل از بررسی این نکات با کنکورد و تنها رقیب آن توپولف 144 آشنا شوید:

هواپیمای مافوق صوت کنکورد یکی از دو هواپیمای مافوق صوت حمل و نقل هوایی است که در پروازهای تجاری برای حمل مسافر مورد استفاده قرار گرفت.

کنکورد، با بهره‌گیری از چهار موتور توربو جت با پس سوز، قادر به پرواز در سرعت‌های مافوق صوت بود. این موتورهای بسیار قدرتمند مصرف سوخت بالایی داشتند. بال‌های کنکورد مثلثی بودند و تنها رقیب آن، هواپیمای ساخت اتحاد جماهیر شوروی یا همان توپولف 144 بود که در ظاهر بسیار به هواپیمای کنکورد شبیه‌ بود؛ هرچند عمر بسیار کوتاهی داشت، اما توانست نام اتحاد جماهیر شوروی را در کنار انگلستان و فرانسه به عنوان تنها کشورهای سازنده‌ی هواپیماهای مسافربری مافوق صوت به ثبت برساند. هواپیمای  مسافربری مافوق صوت روسی در هر پرواز تنها می‌توانست ۵۸ مسافر را جابه‌جا کند و با ارتفاع پرواز ۱۶ کیلومتری و سرعت معمول ۲۰۰۰ کیلومتر بر ساعتی (ماخ ۱.۶)، نسبت به همتای انگلیسی-فرانسوی خود ارتفاع پرواز و سرعت کمتری داشت.

اولین نمونه‌های آزمایشی توپولف ۱۴۴ در سال ۱۹۶۸، دو ماه پیش از اولین پرواز آزمایشی کنکورد، در نزدیکی مسکو به پرواز درآمدند، اما حادثه‌ی واژگون شدن در نمایشگاه هوایی پاریس باعث شد روند توسعه‌ی آن به تعویق بیافتد و درنهایت این هواپیما در سال ۱۹۷۷، تقریبا دو سال پس از کنکورد به صورت رسمی وارد خطوط هوایی شود.

کنکورد در سال ۱۹۷۷ بیست و سه میلیون پوند انگلستان قیمت داشت. این هواپیما برای اولین بار در دوم مارس ۱۹۶۹ به پرواز درآمد و در ۲۱ ژانویه ۱۹۷۶ رسما آغاز به کار کرد و بعد از حادثه سقوطی که در ۲۵ ژوئیه سال ۲۰۰۰ در پاریس رخ داد و تمام سرنشینان این هواپیما کشته شدند، متخصصان متوجه نقص در طراحی موتور این هواپیما شدند که رفع عیب آن از نظر اقتصادی مقرون ‌به ‌صرفه نبود و در نتیجه در بیست‌وچهارم اکتبر ۲۰۰۳ آخرین پرواز این هواپیما انجام شد.

به این ترتیب، فعالیت هواپیمای کنکورد در سال ۲۰۰۳ کاملا متوقف شد و مدل‌های تولیدشده، اکنون در اختیار موزه‌های هوایی در جهان هستند.

اما نکات قابل توجه در خصوص کنکورد که عبارتند:

هواپیمایی که در سیکل پرواز طولش اضافه می‌شد:

بدنه این هواپیما بعلت حرارتی که از سرعت صوت به وجود می‌آمد در هر پرواز 6 تا 10 اینچ افزایش طول پیدا می‌کرد، نکته دیگر آن ‌که مسافران قادر بودند تا به علت پرواز در ارتفاع 60.000 پایی یا 18.286 متری از سطح زمین؛ انحنای کره زمین را ببینند.

مصرف بالای سوخت

این هواپیما در سرعت‌های کم بسیار پر مصرف بود به طوری که در حین تاکسی کردن (خزش) تا محل ابتدای باند دو تن سوخت مصرف می‌کرد.

داشتن تنها رقیب روسی

رقیب این هواپیمای اروپایی بر خلاف دیگر تولیدات آن قاره از دل صنعت هوانوردی ایالات متحده آمریکا بیرون نیامده بود بلکه این‌ بار رقیبی روسی در میدان با این پرنده اروپایی به رقابت برخاسته بود و اگرچه زودتر از کنکورد به پرواز درآمد؛ اما هیچ‌گاه به محبوبیت آن نرسید.

پروژه ضد کنکورد

گفته می‌شود که هواپیمای کنکورد در سال 1996 با یک حرکت از پیش طراحی شده با مخالفت‌های ریشه‌داری روبرو گردید که شاید بخشی از آن‌ها به مخالفت ریشه‌دار با تاثیرات هواپیماهای جت و بخش دیگر از نگرانی افراد نسبت به صدای تولید شده از این هواپیما و اثرات منفی بوجود آمده بر جو و محیط زیست بود.

بانی این پروژه آقای ریچارد ویگز یک فعال محیط زیست و در حقیقت یک معلم مدرسه بود که اعتقاد داشت کنکورد مرز مقابله و خط مقدم بحرانی بین محیط زیست و تکنولوژی می‌باشد. او در این راستا با تمام قدرت وارد میدان شد و از سفارش آگهی تمام صفحه به روزنامه نیویورک تایمز بر علیه کنکورد و تا شهادت در کنگره آمریکا پیش رفت. او حتی اجتماعاتی از اساتید دانشگاه‌ها و اهالی نزدیک فرودگاه‌های که کنکورد به آن‌ها پرواز داشت را سازماندهی نمود؛ اما تمامی این تلاش‌ها بی ثمر بود و در نهایت مشخص شد که این هواپیما ضرر و زیانی بیشتر از دیگر هواپیماهای مسافربری به محیط زیست وارد نمی‌کند و حتی اثرات ناشی از سرعت مافوق صوت آن بدلیل پرواز در ارتفاع 60.000 پایی نمی‌تواند آسیبی به محیط زیست وارد نماید.

سریع‌ترین عبور از اقیانوس اطلس

کنکورد موفق شد تا رکورد سریع‌ترین عبور از روی اقیانوس اطلس را به خود اختصاص دهد. این رکورد در تاریخ هفتم فوریه سال 1986 بدست آمد که طی آن کنکورد موفق شد تا مسیر بین لندن و نیویورک را فقط در زمان 2 ساعت و 52 دقیقه و 59 ثانیه طی نماید، درحالی‌که هواپیماهای مادون صوت این فاصله را نمی‌توانند در کمتر از هفت ساعت طی نمایند.

پذیرایی بسیار لوکس در پروازهای کنکورد

مسافرین این نوع از هواپیما بیشتر از طبقه ثروتمند جامعه و یا تجار بسیار مهم آن زمان بودند که متناسب با این امر و برخلاف شیوه رایج امروز در تفکیک مسافران به کلاس‌های مختلف، پذیرایی از تمام مسافران با انواع و اقسام غذاهای گرانقیمت انجام می‌شد گویی همه مسافران که در کنار هم و در کابین تنگ وباریک کنکورد سفر می‌کردند به مشابه مسافران فرست کلاس هواپیماهای مادون صوت بودند.

منوی غذایی شامل خرچنگ، خاویار و پنیر تازه به‌ همراه نوشیدنی‌های گرانقیمت در پروازهای کنکورد عادی محسوب می‌شد.

اختلاف بر سر نگارش کلمه کنکورد

حتی به کار بردن حرف لاتین  Eدر انتهای کلمه کنکورد باعث بروز مناقشه بین نخست وزیر انگلیس و رییس جمهور فرانسه گردید. اگرچه در نگارش آن در زبان فرانسه این حرف به کار می‌رفت اما پس از بحث وجدال بین آقای مک میلان با چارلز دوگل مقرر شد تا این حرف در انتهای کلمه کنکورد نیاید و نگارش انگلیسی آن مد نظر قرار گیرد. این نظریه تا سال 1967 تداوم یافت اما در آن سال توسط وزیر فناوری دولت انگلیس بار دیگر حرفE  به انتهای کلمه کنکورد اضافه گردید. توجیه آقای وزیر از افزودن این حرف بسیار شنیدنی است او می‌گفت این حرف یعنی اختصار کلمه excellence  و به معنای تعالی و موفقیت ساخت کنکورد برای انگلیس و همه اروپا می‌باشد .

مسافر 105 ساله در این هواپیما

کنکورد در 34 سال عملکرد خود بیش از 2.5 میلیون مسافر را جابه‌جا نمود که پیرترین آنها 105 سال عمر داشت. اوا وودمن با 105 سال سن و با حضور در پرواز این هواپیما رکورد پیرترین مسافر هواپیمای مافوق صوت مسافربری را به خود اختصاص داد.

تنها یک سانحه مهم در طول خدمت

این هواپیما در طول سالیان خدمت خود فقط یک سانحه منجر به مرگ و میر داشت در آن‌ سانحه که در سال 2000 در فرودگاه پاریس رخ داد همه مسافران هواپیما و 4 نفر هم بر روی زمین کشته شدند.

حمل گرانقیمت‌ترین بارها

کنکورد فقط مسافران پولدار و مهم را جابه‌جا نمی‌کرد بلکه بدلیل سرعت بالای آن در حمل اعضای بدن برای پیوند، الماس و ارز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرفت.

اگرچه این هواپیما سال‌هاست از رده خدمتی خارج شده است اما فکر ساخت هواپیماهای مافوق صوت مسافربری بار دیگر در ذهن طراحان و سازندگان هواپیما شکل بسته است و چندین طرح قابل اجرا در شرف تبدیل شدن از روی کاغذ به واقعیت می‌باشند.